Δημόσια Διαβούλευση για το Σχέδιο Νόμου «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και άλλες διατάξεις»
Το σχέδιο νόμου που σήμερα αναρτάται στο διαδίκτυο για τη δημόσια διαβούλευση περιλαμβάνει σημαντικές ρυθμίσεις που καταγράφονται σε 2 ξεχωριστές ενότητες, σε Πρώτο και Δεύτερο μέρος.
Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται οι ρυθμίσεις που αφορούν στην αναμόρφωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και στο δεύτερο μέρος ασφαλιστικές ρυθμίσεις συμπληρωματικές του ασφαλιστικού Νόμου 3863/2010.
Ποιες αλλαγές προτείνονται για το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας
1. Ενίσχυση Ελεγκτικού Έργου (άρθρο 2)
Το ΣΕΠΕ ελέγχει όλες τις επιχειρήσεις πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας. Ελέγχει την εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, την εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και ασφαλείας και παράλληλα με το ΙΚΑ την ανασφάλιστη εργασία.
2. Ενίσχυση του συμφιλιωτικού ρόλου (άρθρο 3)
Με διακριτό ρόλο από τον ΟΜΕΔ, το ΣΕΠΕ αναλαμβάνει σε μεγαλύτερο βαθμό την επίλυση ατομικών και συλλογικών διαφορών, με στόχο να επιλύονται εξωδικαστικά όσο το δυνατόν περισσότερες εργατικές διαφορές.
3. Ενίσχυση στελέχωσης και εκπαίδευσης προσωπικού (άρθρο 5, 6)
Το ΣΕΠΕ στελεχώνεται με το απαραίτητο προσωπικό που έχει τα αναγκαία για το έργο του προσόντα. Παράλληλα, διασφαλίζεται η συνεχής εκπαίδευση, εξειδίκευση και αξιολόγηση του προσωπικού αυτού.
4. Αναδιοργάνωση υπηρεσιών σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο (άρθρα 8, 9, 10)
Στο νέο ΣΕΠΕ και κάτω από τον Ειδικό Γραμματέα που προΐσταται των υπηρεσιών του, τοποθετούνται δύο Γενικοί Επιθεωρητές (Εργασιακών Σχέσεων και Υγιεινής Ασφάλειας). Οι περιφερειακές υπηρεσίες ενοποιούνται σε ενιαίες μονάδες στις αντίστοιχες «καλλικρατικές» περιφέρειες.
5. Καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, ενίσχυση της δυνατότητας για άμεση παρέμβαση των επιθεωρητών εργασίας (άρθρα 11, 12)
Δημιουργείται αυτοτελές γραφείο για την ενημέρωση πολιτών, την αξιολόγηση και διαχείριση των καταγγελιών. Συστήνεται ομάδα ετοιμότητας για άμεση επέμβαση σε 24ώρη βάση.
6. Περιορισμός γραφειοκρατικών διαδικασιών, ενίσχυση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας (άρθρα 13, 14)
Προβλέπεται η δυνατότητα του ΣΕΠΕ να διαχειρίζεται πάγια προκαταβολή και ποσό που αντιστοιχεί στο 20% των προστίμων. Απλουστεύονται οι διαδικασίες για μετακινήσεις προσωπικού.
7. Ενίσχυση του κοινωνικού ελέγχου και της αξιολόγησης του έργου (άρθρα 21, 22)
Ενισχύεται ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο και προβλέπεται η αξιολόγηση του έργου που ολοκληρώνεται κάθε χρόνο με την σύνταξη σχετικής έκθεσης που κατατίθεται στην Βουλή.
8. Κωδικοποίηση και αυστηροποίηση των κυρώσεων (άρθρα 23, 24, 25, 26, 27, 28)
Προβλέπονται αυστηρά πρόστιμα και άλλες κυρώσεις που φθάνουν μέχρι και την αναστολή της λειτουργίας μια επίχειρήσης, μεταξύ άλλων για την ανασφάλιστη εργασία και την μη τήρηση θεμάτων υγείας και ασφάλειας της εργασίας, όταν η επιχείρηση είναι υπότροπη σε αυτήν την παράβαση.
9. Θεσμοθέτηση της κάρτας εργασίας (άρθρο 26)
Θεσμοθετείται η κάρτα εργασίας που δίνει τη δυνατότητα στο ΣΕΠΕ και στο ΙΚΑ κυρίως να ελέγχουν με ηλεκτρονικό και σύγχρονο τρόπο την ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων, το ωράριο εργασίας κλπ.
Παρέχεται ουσιαστικό κίνητρο στις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους για την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου με μείωση των εισφορών κατά 10% από 1/7/2011.
10. Ηλεκτρονική διασύνδεση του ΣΕΠΕ με ΙΚΑ και ΟΑΕΔ (άρθρο 30)
Προβλέπεται η λειτουργία κεντρικού ηλεκτρονικού συστήματος στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, στο οποίο έχουν άμεση πρόσβαση το ΣΕΠΕ, το ΙΚΑ και ο ΟΑΕΔ για την διασταύρωση στοιχείων και την αποτελεσματική λειτουργία.
11. Ενίσχυση του προληπτικού έργου (σε διάφορα άρθρα)
Το ΣΕΠΕ συνδράμει ενημερωτικά εργαζομένους και επιχειρήσεις για την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων, για την τήρηση της νομοθεσίας και των υποχρεώσεων. Εκδίδει ενημερωτικά έντυπα και προβάλλει με κάθε μέσο την ανάγκη λήψης των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας και κάθε υποχρέωσης που προβλέπεται από το εργατικό δίκαιο.
Άρθρο 23 Είδος και Εύρος Κυρώσεων
Στα πλαίσια της κατασταλτικής δράσης του το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας:
1. Λαμβάνει άμεσα διοικητικά μέτρα και επιβάλλει τις προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις, προσφεύγει στη δικαιοσύνη για την επιβολή των ποινικών κυρώσεων κατά περίπτωση σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις ή, κατά την κρίση του, χορηγεί εύλογη προθεσμία για τη συμμόρφωση προς τις προβλεπόμενες διατάξεις, σε περίπτωση διαπίστωσης παραβίασης των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
2. Ενημερώνει άμεσα τον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα σε περίπτωση διαπιστώσεως παραβάσεων της ασφαλιστικής νομοθεσίας.
3. Α. Διακόπτει προσωρινά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τη λειτουργία της επιχείρησης ή τμήματός της αν κρίνει ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζόμενων και εισηγείται στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης την οριστική διακοπή της λειτουργίας της, όταν η επιχείρηση, μετά την προσωρινή διακοπή ή την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, εξακολουθεί να παραβαίνει συστηματικά τις διατάξεις της νομοθεσίας με άμεσο κίνδυνο για τους εργαζόμενους.
Β. Διακόπτει προσωρινά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τη λειτουργία της επιχείρησης ή τμήματος της αν κρίνει ότι πλήττονται σοβαρά και συστηματικά τα εργασιακά δικαιώματα μεγάλου μέρους των εργαζομένων μιας επιχείρησης ή τμήματός της και εισηγείται στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης την οριστική διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης ή τμήματός της, όταν η επιχείρηση, μετά την προσωρινή διακοπή ή την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται στις υποδείξεις των Επιθεωρητών Εργασίας.
Ο χρόνος προσωρινής διακοπής της επιχείρησης κατά τα ανωτέρω προβλεπόμενα υπό Α και Β λογίζεται ως κανονικός χρόνος εργασίας ως προς όλα τα δικαιώματα των εργαζομένων.
4. Επιβάλλει στις επιχειρήσεις τα προβλεπόμενα από την κείμενη νομοθεσία πρόστιμα, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι στους χώρους εργασίας δεν τηρούνται οι διατάξεις περί απαγορεύσεως του καπνίσματος.
Άρθρο 12 Ειδική Ομάδα Ετοιμότητας και Άμεσης Επέμβασης
1. Το Αυτοτελές Γραφείο Ενημέρωσης, Υποδοχής, Αξιολόγησης και Διαχείρισης Καταγγελιών του άρθρου 11 συντονίζει την καθημερινή λειτουργία της «Ειδικής Ομάδας Ετοιμότητας και Άμεσης Επέμβασης», στην οποία συμμετέχουν βάσει προγραμματισμού Επιθεωρητές Εργασίας των Κεντρικών Υπηρεσιών του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης καθώς και των Περιφερειακών Υπηρεσιών Επιθεώρησης Εργασίας της Περιφέρειας Αττικής, και έχει ως έργο τον άμεσο έλεγχο της τήρησης της νομοθεσίας από τις επιχειρήσεις.
2. Η ομάδα αυτή λειτουργεί κάθε ημέρα επί 24 ώρες με την αναγκαία εναλλαγή του προσωπικού, είναι σε διαρκή ετοιμότητα και εξοπλίζεται με όλα τα απαραίτητα τεχνικά μέσα για την εκτέλεση του έργου της.
3. Με απόφαση του Ειδικού Γραμματέα καθορίζονται ο αριθμός των Επιθεωρητών Εργασίας που θα συμμετέχουν κάθε φορά στην ομάδα, ο τρόπος επιλογής και δράσης τους καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
4. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ρυθμίζονται όλες οι αναγκαίες λεπτομέρειες που αφορούν την επέκταση της δράσης και τη λειτουργία και άλλων Ειδικών Ομάδων Ετοιμότητας και Άμεσης Επέμβασης στις λοιπές Περιφέρειες.
Καθορίστηκαν τα νέα πρόστιμα που θα επιβάλλει εφεξής το ΣΕΠΕ, το σώμα Επιθεωρητών του Υπουργείου Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης.
Σε εφαρμογή τίθενται τα νέα κωδικοποιημένα πρόστιμα του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, καθώς χθες δημοσιεύτηκε με αριθμό ΦΕΚ 2150/Β/31-12-2010 η υπουργική απόφαση με την οποία θεσπίζεται η αναλογικότητα των ποινών και των κυρώσεων που θα επιβάλλουν στο εξής οι Eπιθεωρητές Eργασίας. Η επιβολή των προστίμων στηρίζεται σε επιστημονική μεθοδολογία, με βάση ποιοτικά και αντικειμενικά κριτήρια
Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται πρόστιμα από 500 έως και 50.000 ευρώ, τα οποία καθορίζονται με βάση ειδική μοριοδότηση, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το είδος της παράβασης, τον αριθμό των εργαζομένων που απασχολούνται και το εάν ο εργοδότης είναι υπότροπος ή όχι.
Μάλιστα για να μεγιστοποιηθούν τα αποτελέσματα, η κυβέρνηση στη συγκεκριμένη ομάδα Υγειονομικών & Τεχνικών Επιθεωρητών άμεσης επέμβασης, θα δώσει επίδομα αποδοτικότητας, το οποίο θα συνδέεται με τους πραγματοποιηθέντες ελέγχους, τα επιβληθέντα πρόστιμα και τη γενικότερη αποτελεσματικότητα των υπαλλήλων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα «όπλα» των επιθεωρητών θα είναι τριπλάσια πρόστιμα, διοικητικές κυρώσεις και λουκέτα.
Μάλιστα στο ΣΕΠΕ προειδοποιούν ότι εάν η παραβατικότητα των επιχειρηματιών συνεχιστεί, μόνο για τα εκκρεμή θέματα υγειινής και ασφάλειας της εργασίας τα πρόστιμα θα ξεπεράσουν τα 100 εκατ. ευρώ το 2011.
Μάλιστα για να μεγιστοποιηθούν τα αποτελέσματα, η κυβέρνηση στη συγκεκριμένη ομάδα θα δώσει επίδομα αποδοτικότητας, το οποίο θα συνδέεται με τους πραγματοποιηθέντες ελέγχους, τα επιβληθέντα πρόστιμα και τη γενικότερη αποτελεσματικότητα των υπαλλήλων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την εγκύκλιο τα πρόστιμα επιβάλλονται με τη συνεκτίμηση πέντε στοιχείων:
1. Τη σοβαρότητα της παράβασης.
2. Τον αριθμό των εργαζομένων του φορέα ή της επιχείρησης.
3. Την υποτροπή του φορέα ή της επιχείρησης. Ως υποτροπή νοείται: α) η επιβολή στην ίδια επιχείρηση δύο τουλάχιστον διοικητικών κυρώσεων για παρόμοιες παραβάσεις μέσα σε μία τετραετία, η οποία ξεκινά από τη διενέργεια του ελέγχου, β) η έκδοση μιας τουλάχιστον αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης που αφορά την τέλεση αξιόποινης πράξης για παρόμοια παράβαση. Τυχόν αλλαγή του νόμιμου εκπροσώπου της επιχείρησης δεν επηρεάζει την υποτροπή. Η υποτροπή προκύπτει και από τον συνδυασμό των δύο παραπάνω περιπτώσεων, δηλαδή επιβολή μιας διοικητικής κύρωσης και έκδοση αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης.
4. Τον βαθμό συνεργασίας του εργοδότη.
5. Τον αριθμό των εργαζομένων που θίγονται.Εξάλλου, οι παραβάσεις κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες και ανάλογα με τη σοβαρότητα λαμβάνουν τιμές από 1 έως 40 μόρια.
Ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων, οι φορείς & οι επιχειρήσεις κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες και βαθμολογούνται από 1 έως 60 μόρια.
Οι επαγγελματικοί φορείς από την άλλη αναφέρουν ότι ο συγκεκριμένος μηχανισμός από ελεγκτικός μετατράπηκε σε εισπρακτικό ενώ πολλές φορές τα πρόστιμα είναι δυσανάλογα των παραπτωμάτων.
